Konu olarak seçtiğim Çingene Mahalleleri’ne, İznik’e geldiğimde tarihi gezimi de eklemek durumunda hissettim kendimi. Üstelik sabah saatlerinde gezdiğim Çingene Mahallesi’nin de İznik surları arasında yer almasıyla, öğleden sonraki gezimin içerisine istemeden de olsa sızmış olduğumu farkettim. Öğle yemeğimin ardından, İznik Merkez’de yer alan, cami aksı olarak tabir ettiğim geniş taş kaplamalı bulvarı boylu boyunca geçtim. Aks üzerindeki tarihi yapıların günümüze kadar bu kadar sağlıklı gelmesinin arkasındaki nedenin, yapıların o dönemde büyük özen ve dikkatli işçilikle yapılmasının yanı sıra, yakın zamanda yapılan restorasyonların kalitesinden olduğunu gördüm. Belki de İstanbul gibi birçok önemli yapıya sahip büyük bir şehirde dahi bulunamayacak kadar mütevazi bir yenileme çalışması, alçakgönüllü, kendini değil de tarihi dokuyu ön plana çıkarmayı amaç edinmiş malzemelerle yapılmış. Bir camın kullanımı ancak bir taş yapıyı bu kadar gösterebilirdi diye düşündüm. Orijinalinin aynısını ‘yapmak’ adı altında ahşap kullanmak ilk akla gelen düşünce olur genelde. Belki de fotoğraflardan daha açık anlaşılcak anlatmaya çalıştığım. Gerçeğinden farklı olarak fotoğrafları tam da gördüğümü anlatmak üzere çektim. Cam kullanımının yarattığı ‘boş’ duygusu tam da istediğim gibi taşların ‘dolu’ hissini aktarabildi.
Sonrasında, her tarihi yapıyı gezerken farketmemenin zor olduğu bir durumla daha karşılaştım. Her yapıyı çevrelen halkın çok rahat kullanabileceği geniş yeşil alanlar, İznik’in kordonuyla da uyumlu kişiliği haline dönüşmüş durumunda. Böylece, camiler, hamamlar, yapı özelliğiyle halkı çekmese bile yeşil alanlarıyla çekmekte, dolayısıyla insanlar istemeden de olsa bilinçlenmekte ve sahiplenmektedirler.
Surlar daha önce de söylediğim gibi, içerisinde bir mahalleyi şehirden soyutlayarak çingenelere ev sahipliği yapmakta, dışarıdan ise tüm ilçeyi dolaşarak tarihin içerisinde gezinti sağlamaktadır.
İznik’in tarihinin yanında beni etkileyen bir başka özelliği ise hem şehir hem köy yaşantısını birbirinden neredeyse hiç ayırmadan bünyesinde barındırabilmesi. Merkeze neredeyse 1 km uzaklıkta bulunan köylerdeki yaşantı farklı durmasına rağmen, yakınlığı nedeniyle o kadar şehirle iç-içe ki..
