Bu sabah kalkar kalkmaz tura yetişmek için yola çıktım, bu arada tur derken, bir seyahat acentasının değil, bu bölgeye yardım etmek için kurulmuş bir kar amacı gütmeyen bir örgütün organize ettiği bir etkinlik. Tur rehberlerimiz Dhavari’den iki genç, büyük olasılıkla onlar da bu örgüt sayesinde bu ise başlamışlar.
Dharavi Asya’nin en büyük gecekondu bölgesi, bir milyona yakın nüfusu var, içerisinde her dinden her milletten insan yaşıyor. Bir yandan da burası 665 milyon dolarlık piyasa döngüsüyle büyük bir üretim merkezi. Bir çok yer ufak ufak atölyelere benziyor, ama kendileri bunlara fabrika demekte, ki insan içeri girdiğinde o fabrika yoğunluğunu hissediyor. Orda yaşayanları ve çalışanları rahatsız etmemek için fotograf çekilmesi istenmiyor ama kartpostal aldım bir kaç adet.
İlk gittiğimiz yer plastik geri dönüşümüydü. Önce bir grup insan toplanan plastikleri kalitelerine göre ayırıyor, daha sonra da ayrılan plastikler bir makine ile beraber küçük parçalara bölünüyor. Bir dükkanın çatısına çıktık, genelde iki katlı ve çok küçükler, çatısına çıktığımız yerden alanın tamamı gozukebiliyor, burda çalışanlar aynı zamanda bu mekanda barınıyorlar. Çatılarda ise bu küçük parçalar, tarhana gibi seriliyor, üzerlerinde insanlar yürüyüp büyük kalanları temizliyor.
Buradan biskuvit üretilen bir yere doğru gidiyoruz, yollar o kadar dar ki bir kişi anca geçebiliyor, bu arada sokaklarda yikananlar, bulduğu demir parçalarıni işleyenler bir çok şey var. Aslında bölgenin içerisinde apartmanlar da var ama insanlar bir arada yasamayı tercih ediyormuş, herkes birbirini görüyor, böylece daha güvenli bir ortama sahip oluyorlar. Sonunda bisküvi üretilen yere geliyoruz, hemen hemen bir fırın büyüklüğünde ama içerisi tıklım tıklım, burada üretilen biskuviler İngiltere’ye dek yollanıyormuş.
Sonraki durağımız büyük zeytin yağı, pirinç vs. tenekelerinin toplandığı, çok yüksek ısıda yıkanıp, tekrar kullanıma sokulduğu atölye, içeride 5 metreye yakın dizilmiş, teneke bekliyor. Bu kadar çok plastik geri dönüşüm tabiki saglık koşullarını düşürüyor. Etraf hayli pis ve zehirli.
Burada çeşitli mahalleler var, müslümanlar, hindular… Hindu mahallesinde gözlemeye benzeyen bir şey olan paddadom yapan kadınları görüyoruz, açık havada üretiyorlar herseyi, Mumbai de yediğimiz tüm paddadomlar buradan geliyormuş.
Hind bölgesinde bir aile evine giriyoruz, hayli küçük, 5-6 metrekare. İçeride bir tane eşyaların, kendilerinin yıkandığı bir bölme var, bir de küçük tezgah. Yukarlarda raflar var eşyalar için, tuvalet yok çünkü insanlar dışarda ortak tuvaletleri kullanıyorlar.
[iframe width=”480″ height=”299″ src=”http://www.youtube.com/embed/oLVGljwucTc” frameborder=”0″ allowfullscreen]
Buradan çıkıp çömleklerin yapıldığı bölgeye gidiyoruz, buranın özelliği ise buranın gecekondu olmaması, burası legal sekilde planlanip yapılmış, ancak daha sonra yatırım kesilmiş. Diğer yelde göre buradaki üretim sekli orta avlu gibi alanlarda gerçekleşiyor, insanlar ortada çalışıyor, etrafta yaşıyor.
Sonrasında daha önce bahsettiğim örgütün egitim merkezine gidiyoruz, burada gençlere temel İngilizce ve bilgisayar eğitimi veriliyor, biz gittiğimiz de ise yaklaşık 8-10 kişiye Cv hazırlama, ise başvurma eğitimi veriliyordu.
Bir sonraki durağımız deri üreticileri oluyor, hayvan derileri buralarda toplanıyor ve işleniyor, dediklerine göre büyük markaların cogu buradan temin ediyormuş ürünlerini.
Son olarak anaokuluna geliyoruz, bizim dünyamıza en yakın yer burası gibi geldi bana, çoğumuzun gittiği anaokuluna benziyor, cocuklar çok sevecen, öğretmenleri de öyle. Bize buranın işleyişi ile bilgi veriyorlar, söyle enteresan bir yöntemleri var, cocukların hepsinin isminin yazdığı kartlar var bunları boyunlarında taşıyorlar. Ama bu kartlarda bir de çizimler var, bunlar cocukların kendi çizimleriymiş. Önce boş kartı verip, cocuklara dilediklerini cizidiriyorlar, sonra isimlerini yazıyorlar.
[iframe width=”480″ height=”299″ src=”http://www.youtube.com/embed/8OLUytywLRY” frameborder=”0″ allowfullscreen]